Tytuł: Jakie są wady prostej spółki akcyjnej? Poznaj ryzyka przed założeniem PSA
Data publikacji: 13 kwietnia 2025
Ostatnia aktualizacja: 13 kwietnia 2025
Autor: Piotr Sadowski
Jakie są wady prostej spółki akcyjnej?
Prosta spółka akcyjna (PSA) to nowoczesna forma prawna, która miała być odpowiedzią na potrzeby startupów i innowacyjnych przedsięwzięć. Wprowadzona do polskiego systemu w 2021 roku, szybko zyskała zainteresowanie wśród młodych przedsiębiorców oraz inwestorów technologicznych. Jednak czy rzeczywiście jest tak idealna, jak się wydaje?
W tym artykule analizujemy realne wady prostej spółki akcyjnej – kwestie, które mogą wpłynąć na Twoją decyzję o jej założeniu. Przedstawiamy potencjalne ryzyka, trudności organizacyjne i finansowe, a także niedoskonałości w zakresie prawa i praktyki gospodarczej.
W skrócie – o czym przeczytasz?
- Czy PSA rzeczywiście sprzyja rozwojowi startupów?
- Jakie są słabe strony tej formy prawnej?
- W czym PSA może być gorsza od spółki z o.o.?
- Ryzyka związane z relacjami między wspólnikami
- Kiedy PSA nie będzie dobrym wyborem?
Czytaj dalej, by poznać wszystkie wady PSA i dowiedzieć się, jak je omijać.
Spis treści
- Brak ugruntowanej praktyki sądowej i interpretacyjnej
- Niejasna odpowiedzialność akcjonariuszy
- Problemy z pozyskiwaniem kapitału
- Ryzyko nadużyć i konfliktów wspólników
- Ograniczona rozpoznawalność wśród kontrahentów
- Trudności przy przekształceniach i likwidacji
- Nieintuicyjna struktura zarządzania
- Podsumowanie: dla kogo PSA, a dla kogo nie?
Brak ugruntowanej praktyki sądowej i interpretacyjnej
Prosta spółka akcyjna to stosunkowo nowy twór w polskim systemie prawnym. Oznacza to, że:
- nie istnieje jeszcze stabilna linia orzecznicza sądów,
- trudno przewidzieć skutki niektórych działań korporacyjnych,
- wiele zapisów ustawy KSH wymaga interpretacji „na własne ryzyko”.
Dla przedsiębiorcy oznacza to zwiększoną niepewność prawną, zwłaszcza w przypadku konfliktów korporacyjnych czy sporów o odpowiedzialność zarządu i akcjonariuszy.
Niejasna odpowiedzialność akcjonariuszy
Choć PSA kusi tym, że akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, w praktyce wygląda to mniej różowo:
- niektóre formy wkładów są trudne do wyceny,
- brak przejrzystości przy aportach może rodzić spory z organami skarbowymi,
- nadmierne „odformalizowanie” relacji wewnętrznych może prowadzić do nadużyć.
Problemy z pozyskiwaniem kapitału
PSA miała być alternatywą dla klasycznej spółki akcyjnej, ale w praktyce:
- wiele funduszy inwestycyjnych wciąż nie zna tej formy prawnej,
- nie funkcjonuje rynek giełdowy dla PSA (brak możliwości wejścia na GPW),
- emisja akcji wymaga skomplikowanego działania – nie zawsze opłacalnego dla młodych firm.
Ryzyko nadużyć i konfliktów wspólników
Struktura PSA pozwala na bardzo dużą elastyczność w ustalaniu relacji między akcjonariuszami i organami spółki. Z jednej strony to zaleta, z drugiej – ryzyko:
- łatwo o wewnętrzne konflikty, zwłaszcza wśród wspólników o różnych interesach,
- brak rady nadzorczej może prowadzić do braku kontroli nad działaniami zarządu,
- trudniej wprowadzić skuteczne mechanizmy blokujące „dzikie” decyzje właścicieli.
Ograniczona rozpoznawalność wśród kontrahentów
Wielu przedsiębiorców nadal nie rozumie, czym jest PSA. To rodzi konkretne trudności:
- niższe zaufanie kontrahentów (szczególnie w B2B),
- problemy przy negocjacjach z bankami i instytucjami finansowymi,
- brak standardowych procedur np. przy faktoringu, leasingu.
Trudności przy przekształceniach i likwidacji
W teorii PSA miała być łatwa do likwidacji – wystarczy uchwała i zawiadomienie sądu. Jednak w praktyce:
- niektóre sądy rejestrowe nie mają jeszcze jasnych procedur,
- likwidacja PSA może trwać znacznie dłużej niż przewiduje to ustawa,
- brak precedensów wydłuża postępowania.
Nieintuicyjna struktura zarządzania
PSA pozwala na powołanie jednego organu – tzw. zarządu lub rady dyrektorów. Brzmi nowocześnie, ale w praktyce:
- nie każdy przedsiębiorca rozumie, jak działa „rada dyrektorów”,
- trudniej określić kompetencje poszczególnych członków,
- może dojść do rozmycia odpowiedzialności i braku efektywności.
Podsumowanie: dla kogo PSA, a dla kogo nie?
PSA to narzędzie, które może być użyteczne w określonych przypadkach – szczególnie dla startupów technologicznych, które planują szybką ekspansję. Jednak dla większości klasycznych firm, a także tych z sektora usług czy handlu, PSA może okazać się źródłem większych problemów niż korzyści.
PSA nie będzie dobrym wyborem, jeśli:
- szukasz prostoty i przejrzystości,
- planujesz współpracę z dużymi, konserwatywnymi firmami,
- nie masz doświadczenia w zarządzaniu spółką kapitałową,
- chcesz w krótkim czasie pozyskać duży kapitał z zewnętrznych źródeł.